-I- tavsayan bir rüzgârdaki hadilik sudaki buğulanıma direniş gece indi miydi ot güne upuzuyor geceye daha yıl var peki ne bu hırsız merdiveni bir de oturasılık tutturdun tam giderayak —inim inim gözleri— yahu silme ısırgan buralar, azıcık çömel peki güze doğru istanbul’da bir kuş öter yazları kuş ne, yaz niye, istanbul nere a deli burası önce türkiye, sonra pompei’nin son günleri -II- pıyrım pıyrım bir deniz hırpani bir gökyüzü nereden bulup döşerler salıncakta bebeler çünkü’lerin, ya da’ların savsağında hani’celer, belki’celer, ama’calar gözleri güme gidiyor ilk, gitsin mi sen oğlusun sonra bir bacağı yitiyor, ellerini alakoyuyorlar dişleri hiç mi hiç, dişleri de olsa mıydı ciğerine takıyor bir sabanı, üç evlek öteye çekeliyor bir yayan yulaf sepeliyor yarısı kendi barsağı köpürmüş tezeklere dalağı dökülüyor, kelliği bir kentiçi kavşağında buluyoruz son ne yüreği ne şahdamarı ne kirpiği onu sap, sen oğlusun -III- et kılçık yoğrumları bu ya daha da inceltemezsin zarganaları su dinik a...
Dönme Dolap [Behçet Necatigil]
tarih:
Bağlantıyı al
Facebook
X
Pinterest
E-posta
Diğer Uygulamalar
Nerden niçin mi geldim
Bilmeden bir şey diyemem, ya siz?
Hem hiç önemli değil
Geldim, yer açtılar, oturdum
Girip çıkanlar vardı
Zaten ben geldiğimde.
Başka şeyler de vardı, ekmek gibi, su gibi
Gülüşler öpüşler ne bileyim hepsi
Doğrusu anlamadım bir düğün dernek mi
Sonra da kimileri düşünceli, durgundu
Gidenler neye gitti doğrusu anlamadım
Zaten ben geldiğimde.
Bir lunapark mı bir konser bir gösteri
Bilmem pek anlamadım önüm kalabalıktı
Sıkıştığım yerde vakit çabuk geçti.
Bak dediler baktım pek bir şey göremedim
Hem her yer karanlıktı
Zaten ben geldiğimde.
Benim tek düşüncem büzüldüğüm köşede
Nasıl çekip gideceğim kalk git dediklerinde
Çünkü çıkmak sıkışık sıralardan mesele
Kalkacaklar yol vermeye bakacaklar ardımdan
Az mı söylendilerdi şuracığa ilişirken
Zaten ben geldiğimde.
Şiirin Tahlîli
"Dönme Dolap" şiiri, hayata dair derin bir metafor üzerinden anlam arayışı, gelip geçicilik ve bireyin varoluşsal durumuna dair düşünceler içeriyor. Şiirin tahliline madde madde bakalım:
1. Şiirin Teması
Şiir, yaşamın bir döngü olduğu fikrini işler. İnsanlar hayata "gelir," bir süre bulunur ve sonra "gider." Bu süreç içinde bireyin anlam arayışı, kalabalığın içinde sıkışmışlık hissi ve nihayetinde ayrılma kaygısı ön plana çıkar. Şair, yaşamı bir lunaparka, konser alanına veya bir düğüne benzeterek, hem neşeli hem de kaotik yönlerini dile getiriyor.
2. Hayatın Belirsizliği
"Nerden niçin mi geldim / Bilmeden bir şey diyemem, ya siz?"
Bu dizeler, insanın hayata nereden ve neden geldiğine dair bilinmezliği temsil eder. Şair, bu soruları cevapsız bırakır ve okuyucuyu da aynı sorgulamanın içine çeker. Bu, varoluşçu bir bakış açısını yansıtır.
3. Kalabalık ve İzolelik
"Girip çıkanlar vardı / Zaten ben geldiğimde."
Hayat, sürekli bir hareket ve değişim içerisindedir. Şair, kalabalığın ortasında bireyin yalnızlığını vurgular. "Zaten ben geldiğimde" tekrar eden bir motif olarak, bireyin kendisini olayların tam ortasında ama bir o kadar da dışarıda hissettiğini gösterir.
4. Metaforlar: Düğün, Lunapark, Gösteri
Şiir boyunca, hayat farklı imgelerle açıklanır:
Düğün dernek: Hayatın neşeli, sosyal ve eğlenceli yönlerini temsil eder.
Lunapark: Döngüselliği, hareketliliği ve karmaşıklığı ima eder.
Gösteri: İnsanların hayatı bir sahne performansı gibi deneyimlediğini düşündürür.
Bu imgeler, yaşamın hem yüzeysel anlamlarını hem de derin belirsizliklerini ifade eder.
5. Sıkışmışlık ve Hareket Edememe Hissi
"Sıkıştığım yerde vakit çabuk geçti."
Şair, bireyin hayatın içinde bir noktada sabit kaldığını, ancak zamanın hızla akıp gittiğini belirtir. Hareket edememe, hem fiziksel hem de metaforik bir şekilde, bireyin yaşamda kontrolsüzlük hissini ifade eder.
6. Ayrılma Kaygısı
"Nasıl çekip gideceğim kalk git dediklerinde."
Bu dizeler, ölüm veya hayat sahnesinden ayrılma korkusunu temsil eder. Bireyin, yaşadığı hayat sahnesinden çekilmesi gerektiğinde başkalarının tepkisinden endişe etmesi, toplumun birey üzerindeki etkisini de gösterir.
7. Karanlık ve Anlam Eksikliği
"Hem her yer karanlıktı."
Bu dize, yaşamın anlamını çözmedeki zorluğu ve belirsizliği vurgular. Şair, kalabalık ve karmaşa içinde gerçeği göremediğini ifade eder. Karanlık, hem bilgi eksikliğini hem de yaşamın nihai gizemini temsil eder.
8. Tekrar Eden Motif: "Zaten ben geldiğimde"
Bu tekrar, bireyin hayatın bir döngüselliği içinde sadece kısa bir süre bulunduğu fikrini pekiştirir. Şair, var olan bir düzenin parçası olduğunu ama o düzenin anlamını çözemediğini ima eder.
Sonuç: Şiirin Genel Yorumu
"Dönme Dolap," hayatın geçiciliğini ve bireyin anlam arayışını etkili bir şekilde işler. Şair, okuyucuyu hem kişisel bir sorgulamaya davet eder hem de kolektif bir deneyimi paylaşır. Şiir, varoluşçu bir tonda, hayatın kaotik, anlamlı, ama aynı zamanda belirsiz ve karanlık yönlerini yansıtır.
Bu şiir, sade ama derin anlatımıyla, yaşamın hem bireysel hem de evrensel doğasına ışık tutuyor.
Yorumlar
Yorum Gönder