Türkiye'nin Adresi [Metin Eloğlu]

-I- tavsayan bir rüzgârdaki hadilik sudaki buğulanıma direniş gece indi miydi ot güne upuzuyor geceye daha yıl var peki ne bu hırsız merdiveni bir de oturasılık tutturdun tam giderayak —inim inim gözleri— yahu silme ısırgan buralar, azıcık çömel peki güze doğru istanbul’da bir kuş öter yazları kuş ne, yaz niye, istanbul nere a deli burası önce türkiye, sonra pompei’nin son günleri -II- pıyrım pıyrım bir deniz hırpani bir gökyüzü nereden bulup döşerler salıncakta bebeler çünkü’lerin, ya da’ların savsağında hani’celer, belki’celer, ama’calar gözleri güme gidiyor ilk, gitsin mi sen oğlusun sonra bir bacağı yitiyor, ellerini alakoyuyorlar dişleri hiç mi hiç, dişleri de olsa mıydı ciğerine takıyor bir sabanı, üç evlek öteye çekeliyor bir yayan yulaf sepeliyor yarısı kendi barsağı köpürmüş tezeklere dalağı dökülüyor, kelliği bir kentiçi kavşağında buluyoruz son ne yüreği ne şahdamarı ne kirpiği onu sap, sen oğlusun -III- et kılçık yoğrumları bu ya daha da inceltemezsin zarganaları su dinik a...

Anneler ve Çocuklar [Sezai KARAKOÇ]


Anne öldü mü çocuk

Bahçenin en yalnız köşesinde

Elinde siyah bir çubuk

Ağzında küçük bir leke


Çocuk öldü mü güneş

Simsiyah görünüyor gözüne

Elinde bir ip nereye

Bilmez bağlayacağını anne


Kaçar herkesten

Durmaz bir yerde

Anne ölünce çocuk

Çocuk ölünce anne

Şiirin Tahlîli

Sezai Karakoç’un “Anneler ve Çocuklar” adlı şiiri, annenin ve çocuğun birbirine olan derin bağlılığını, bu bağın ölümle nasıl bir kopuş yaşadığını ve bu kopuşun yarattığı trajediyi yoğun bir lirizmle işler. Şiiri, tema, biçim ve anlam açısından detaylı olarak ele alalım:


1. Tema ve Ana Fikir

Şiir, anne-çocuk ilişkisi üzerinden insanın varoluşsal yalnızlığını ve ölümün kaçınılmaz etkisini işler. Anne ve çocuk, birbirlerini tamamlayan iki varlık olarak sunulmuş ve biri öldüğünde, diğerinin hayatı anlamsızlaşır. Şair, ölümün getirdiği kaybı yalnızlık ve boşluk imgeleriyle yoğun bir şekilde hissettirir. Ana fikir, annenin ve çocuğun yokluğunun birbirlerinin dünyasında yarattığı anlam kaybıdır.


2. Şiirin Yapısı

Şiir, kısa ve sade bir dille yazılmış, toplamda üç kıtadan oluşur. Bu sadelik, okuyucunun dikkatini direkt olarak duygu yoğunluğuna ve imgelerin gücüne yönlendirir. Her kıta, anne ya da çocuğun ölümünün diğerine olan etkisini anlatır:

  • Birinci kıta: Anne öldüğünde çocuğun yalnızlığı.
  • İkinci kıta: Çocuk öldüğünde annenin dünyasının kararması.
  • Üçüncü kıta: Anne ve çocuğun birbirinden kopuşuyla her birinin kaçışa ve durağanlığa mahkûm olması.

3. İmgeler ve Semboller

  • “Bahçenin en yalnız köşesi”: Çocuğun, annenin ölümüyle birlikte içine çekildiği yalnızlık ve korunaklı alan. Bahçe, yaşamı ve güvenliği temsil ederken, bu bahçenin köşesi dışlanmayı ve yabancılaşmayı ifade eder.

  • “Elinde siyah bir çubuk / Ağzında küçük bir leke”: Çocuğun zihinsel ya da fiziksel bir eylemi, yasın somut bir dışavurumu olarak yorumlanabilir. Siyah çubuk, matemin bir sembolü olabilir.

  • “Güneş simsiyah görünüyor gözüne”: Çocuğun ölümünün anne üzerinde yarattığı karanlık etkisini, bir ışık kaynağının bile artık anlamını yitirdiğini gösterir.

  • “Elinde bir ip”: Bu ip, anne için hayata tutunmayı ya da kopuşu temsil edebilir. Nereye bağlayacağını bilmemesi, annenin çocuğun ölümüyle birlikte yönsüz ve çaresiz kaldığını ifade eder.


4. Duygusal Derinlik

Şiir, anne ve çocuğun ölümle birbirinden ayrılmasının hem fiziksel hem de ruhsal düzeyde yarattığı boşluğu incelikle işler. Her iki durumda da geride kalan birey, anlamını ve varoluşsal sabitini kaybetmiştir. Bu, yalnızlığın ve kaybın evrenselliğini ortaya koyar. Karakoç’un sade ama vurucu dili, bu trajediyi daha güçlü hissettirir.


5. Sonuç

Şiir, anne ve çocuk arasındaki karşılıklı tamamlayıcılığı ve bu ilişkinin ölümle sona ermesinin yarattığı kaçınılmaz boşluğu derin bir lirizmle anlatır. Şair, hem bireysel hem de evrensel bir gerçeği yalın imgelerle işler: Ölüm, varoluşun en kaçınılmaz trajedisidir. Karakoç, annenin ve çocuğun ölümüyle, insanın yalnızlık ve anlam arayışını çarpıcı bir şekilde gözler önüne serer. Bu şiir, okurun içsel dünyasında güçlü bir yankı bırakır.

Yorumlar