-I- tavsayan bir rüzgârdaki hadilik sudaki buğulanıma direniş gece indi miydi ot güne upuzuyor geceye daha yıl var peki ne bu hırsız merdiveni bir de oturasılık tutturdun tam giderayak —inim inim gözleri— yahu silme ısırgan buralar, azıcık çömel peki güze doğru istanbul’da bir kuş öter yazları kuş ne, yaz niye, istanbul nere a deli burası önce türkiye, sonra pompei’nin son günleri -II- pıyrım pıyrım bir deniz hırpani bir gökyüzü nereden bulup döşerler salıncakta bebeler çünkü’lerin, ya da’ların savsağında hani’celer, belki’celer, ama’calar gözleri güme gidiyor ilk, gitsin mi sen oğlusun sonra bir bacağı yitiyor, ellerini alakoyuyorlar dişleri hiç mi hiç, dişleri de olsa mıydı ciğerine takıyor bir sabanı, üç evlek öteye çekeliyor bir yayan yulaf sepeliyor yarısı kendi barsağı köpürmüş tezeklere dalağı dökülüyor, kelliği bir kentiçi kavşağında buluyoruz son ne yüreği ne şahdamarı ne kirpiği onu sap, sen oğlusun -III- et kılçık yoğrumları bu ya daha da inceltemezsin zarganaları su dinik a...
Muhannetlik Etmek Değil Kârımız [Köroğlu]
tarih:
Bağlantıyı al
Facebook
X
Pinterest
E-posta
Diğer Uygulamalar
Muhannetlik etmek değil kârımız
Şehriyar sözüne uyanlardanız
Meydana girende yoktur korkumuz
Kazaya rıza diyenlerdeniz
Ödleklerle hoş değildir aramız
Teke tek düşmana varmak töremiz
Muhannete sardırmayız yaramız
Yarayı kendimiz saranlardanız
Bineyidim kıratımın üstüne
Alayıdım hançerimi destime
Gafilen varmayız düşman üstüne
Vakta hazır olun diyenlerdeniz
Köroğluyum çıkam dağlar salına
At sürelim mal yemezin malına
Başım koydum arkadaşın yoluna
Başı dost yoluna koyanlardanız
Şiirin Tahlîli
Köroğlu'nun bu dörtlükleri, halk edebiyatında yiğitlik, onur ve adalet temalarının öne çıktığı destansı şiir geleneğini yansıtır. Şiir, yiğit bir kişinin hayat felsefesini, duruşunu ve tavrını sade ama güçlü bir dille anlatır. Yiğitlik ve erdem gibi değerler şiirin temel unsurlarıdır ve aynı zamanda bir halk kahramanının ideallerini dile getirir.
1. Tematik Analiz
a. Yiğitlik ve Cesaret
Şiirin ana temasını oluşturan yiğitlik, hem bireysel hem de toplumsal bir erdem olarak sunulur. Şair, korkaklığa ve muhannetliğe (zayıflık, namertlik) karşı açıkça tavır alır:
"Muhannetlik etmek değil kârımız / Şehriyar sözüne uyanlardanız"
Burada, yiğitlik bir duruş ve değer olarak öne çıkar. Köroğlu, korkusuz bir şekilde adaleti ve hakkı savunan bir kahramanı temsil eder.
b. Adalet ve Onur
Şiir boyunca adalet duygusuna vurgu yapılır. Şair, düşmana adil bir şekilde karşı koymayı ve haksızlık yapmamayı önemser:
"Gafilen varmayız düşman üstüne / Vakta hazır olun diyenlerdeniz"
Adalet, yalnızca karşıya değil, bireyin kendisine de dönük bir sorumluluk olarak görülür. Düşmana bile "hazır olduğu vakitte" saldırmak gibi bir ilke dile getirilir.
c. Kahramanlık ve Dostluk
Köroğlu, yalnızca bireysel cesareti değil, aynı zamanda dostluk ve dayanışmayı da över:
"Başım koydum arkadaşın yoluna / Başı dost yoluna koyanlardanız"
Bu dizelerde kahramanın, dostluk uğruna her şeyi göze alabilecek kadar fedakâr olduğu anlatılır. Dostluk, bireysel kahramanlığın bir parçasıdır.
d. Gurur ve Onurlu Durma
Şair, korkak ve ödlek kimselerden uzak durmayı tercih eder, çünkü böyle bir yaşam onun felsefesine aykırıdır:
"Ödleklerle hoş değildir aramız / Teke tek düşmana varmak töremiz"
Yiğitlik, ancak düşmanla yüz yüze gelindiğinde anlam kazanır. Burada "töre" kelimesi, hem bir ahlak sistemini hem de kahramanın bağlı olduğu gelenekleri ifade eder.
2. Şekil ve Yapı
a. Nazım Biçimi
Şiir, halk edebiyatının koşma tarzında yazılmıştır. Hece ölçüsü ve sade dil, halk şiirinin genel özelliklerini taşır. Şiirin ritmik yapısı, bir kahramanın meydan okuyan sesini güçlendirir.
b. Kafiye ve Redif
Kafiye düzeni ve "diye(nlerdeniz)" redifi, şiire vurucu bir ahenk kazandırır. Bu tekrarlar, şairin kimlik vurgusunu pekiştirir:
"Kazaya rıza diyenlerdeniz"
Bu redif, hem ideolojik hem de duygusal bir bağ kurar.
c. Dil ve Üslup
Şiirin dili sade, etkili ve doğrudandır. Köroğlu, halkın anlayacağı bir dille, karmaşık anlatımlardan uzak bir şekilde cesaret ve adalet ideallerini ifade eder.
3. Kahramanlık ve Toplum İlişkisi
Köroğlu, bireysel bir kahraman olmasının ötesinde, toplumun ortak değerlerini yansıtan bir figürdür. Şiirdeki yiğitlik, yalnızca kişisel bir meziyet değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk olarak ele alınır. Şairin düşmana karşı cesaretle durması, toplumu koruma ve adalet sağlama görevini üstlenmesinin bir ifadesidir.
4. Köroğlu'nun Kahramanlık Anlayışı
Şiirde, Köroğlu’nun kahramanlık anlayışının ana unsurları şu şekilde belirginleşir:
Korkusuzluk: Düşman karşısında ödün vermemek.
Dürüstlük: Adaletten sapmamak.
Sadakat: Dostlarına ve ideallerine bağlı kalmak.
Fedakârlık: Gerekirse canını bile vermek.
Bu değerler, Köroğlu'nun halk kahramanı olmasının temel nedenlerindendir.
5. Sonuç
"Muhannetlik Etmek Değil Kârımız", halk edebiyatının kahramanlık ve yiğitlik temalarını en güçlü şekilde işleyen örneklerinden biridir. Şair, sade bir dil ve akıcı bir üslupla, bireysel kahramanlığın toplumsal sorumlulukla birleştiği bir değer sistemini aktarır. Köroğlu’nun bu şiiri, yalnızca tarihî bir kahramanın hikâyesi değil, aynı zamanda evrensel bir adalet ve cesaret mesajı taşır. Şiir, halk kültürünün temel erdemlerini ve kahramanlık ethosunu etkileyici bir biçimde yansıtır.
Yorumlar
Yorum Gönder