-I- tavsayan bir rüzgârdaki hadilik sudaki buğulanıma direniş gece indi miydi ot güne upuzuyor geceye daha yıl var peki ne bu hırsız merdiveni bir de oturasılık tutturdun tam giderayak —inim inim gözleri— yahu silme ısırgan buralar, azıcık çömel peki güze doğru istanbul’da bir kuş öter yazları kuş ne, yaz niye, istanbul nere a deli burası önce türkiye, sonra pompei’nin son günleri -II- pıyrım pıyrım bir deniz hırpani bir gökyüzü nereden bulup döşerler salıncakta bebeler çünkü’lerin, ya da’ların savsağında hani’celer, belki’celer, ama’calar gözleri güme gidiyor ilk, gitsin mi sen oğlusun sonra bir bacağı yitiyor, ellerini alakoyuyorlar dişleri hiç mi hiç, dişleri de olsa mıydı ciğerine takıyor bir sabanı, üç evlek öteye çekeliyor bir yayan yulaf sepeliyor yarısı kendi barsağı köpürmüş tezeklere dalağı dökülüyor, kelliği bir kentiçi kavşağında buluyoruz son ne yüreği ne şahdamarı ne kirpiği onu sap, sen oğlusun -III- et kılçık yoğrumları bu ya daha da inceltemezsin zarganaları su dinik a...
Müstahak [Metin Eloğlu]
tarih:
Bağlantıyı al
Facebook
X
Pinterest
E-posta
Diğer Uygulamalar
Neyiniz eksik hanımefendi Kürkünüz var Pandantifiniz var Nur topu gibi bir ahretliğiniz var maşallah Uşağınız var Şoförünüz var Allah versin Allah daim etsin Allah dahasını versin Beyiniz var
Beyefendi Neyiniz eksik
Hay Allah müstahakınızı versin
Şiirin Tahlîli
Metin Eloğlu'nun "Müstahak" şiiri, toplumsal eleştiri ve ironi içeren kısa, fakat derin bir eserdir. Şiir, varlıklı bir yaşamın yüzeysel görüntüsünü alaya alırken, bu yaşam tarzının altında yatan manevi eksikliklere ve toplumsal adaletsizliğe ince bir eleştiri sunar. Şimdi şiiri farklı yönlerden tahlil edelim:
1. Tema ve Ana Fikir
Şiirin ana teması, maddi zenginlik ve manevi boşluk arasındaki tezat üzerine kuruludur. Şair, toplumsal sınıflar arasındaki eşitsizliği ve zenginlerin yaşamındaki yapaylığı sorgular. Şiir, bir hanımefendi ve beyefendinin sahip olduğu zenginliklerin bir dökümünü yaparak, maddi dünyaya fazlasıyla bağlı bir hayatı eleştirir. Ancak bu zenginliğin, insan olmanın anlamını doldurmadığı vurgulanır.
Ana fikir, "zenginliğin ve statünün insanı tamamlamadığı" yönündedir.
2. Şiirin Yapısı ve Üslubu
Dil ve Üslup: Şiirin dili sade, gündelik konuşma diline yakındır. Bu, halkın anlayabileceği şekilde ironi ve eleştiriyi daha güçlü kılar.
İroni: Şair, zenginlerin sahip olduğu mal varlıklarını birer "nimet" olarak sıralar ve Allah’tan bu zenginliklerin artmasını diler gibi görünür. Ancak bu, derin bir ironi taşır. Son dizedeki "Hay Allah müstahakınızı versin" ifadesiyle zenginlerin hak ettiklerini bulmasını diler. Bu dilek, aslında bir beddua gibidir ve eleştiriyi keskinleştirir.
Yapı: Şiir, tekrarlayan ifadelerle (örneğin, "var") ve dualarla zenginliklerin aşırılığını vurgular. Son dize ise sert bir şekilde bu düzenin çürümüşlüğüne işaret eder.
3. Karakterler ve Toplumsal Eleştiri
Hanımefendi ve Beyefendi: Şiirin ana figürleri, toplumun varlıklı kesimini temsil eder. Onların sahip oldukları şeylerin bir listesi yapılır; kürk, pandantif, uşak, şoför gibi unsurlar, statü sembolleri olarak sunulur. Ancak, bu varlıkların ardında bir eksiklik olduğu sezdirilir.
Toplumsal Eleştiri: Şair, bu yaşam tarzını eleştirirken, toplumdaki eşitsizliklere dikkat çeker. Zenginlerin sahip oldukları maddi olanaklar, alt sınıfların yoksulluğu karşısında bir çelişki olarak ortaya çıkar.
4. Dini ve Manevi İmgeler
Şiirde sık sık Allah’a referans verilmesi, dini bir anlam taşır. "Allah versin," "Allah daim etsin," "Allah dahasını versin" ifadeleri, geleneksel dua kalıplarını anımsatır. Ancak burada bu ifadeler, manevi bir içerikten çok, ironik bir eleştiri taşır. Zenginlerin Allah’a sürekli daha fazla zenginlik için dua etmesi, bu kişilerin manevi eksikliğini vurgular.
5. "Müstahak" Kelimesinin Önemi
Şiirin başlığı ve final dizesi olan "Hay Allah müstahakınızı versin," eserin anahtar noktasıdır. "Müstahak," hak edilen şey anlamına gelir. Şair, zenginlerin maddi dünyaya olan düşkünlüğü nedeniyle bir tür cezayı hak ettiğini ima eder. Bu ceza, toplumsal adaletin veya ilahi adaletin bir tezahürü olabilir.
6. Şiirin Güncel Yorumu
Metin Eloğlu’nun bu şiiri, yazıldığı dönemdeki toplumsal eşitsizliğe dikkat çekmekle birlikte, günümüzde de geçerliliğini korur. Modern dünyada da zenginlik, statü ve manevi eksiklik arasında benzer bir ilişki görülmektedir. Bu nedenle şiir, evrensel bir mesaj taşır.
Sonuç
Müstahak, mizahi bir üslup ve sert bir toplumsal eleştiriyle zenginliğin boşluğunu gözler önüne serer. Şiirin ironiyle yoğrulmuş dili, hem düşündürür hem de eleştirel bir bakış açısı sunar. Metin Eloğlu, kısa bir şiirle, toplumdaki çarpıklıkları ve manevi değerlerin yokluğunu ustalıkla işler.
Yorumlar
Yorum Gönder