Türkiye'nin Adresi [Metin Eloğlu]

-I- tavsayan bir rüzgârdaki hadilik sudaki buğulanıma direniş gece indi miydi ot güne upuzuyor geceye daha yıl var peki ne bu hırsız merdiveni bir de oturasılık tutturdun tam giderayak —inim inim gözleri— yahu silme ısırgan buralar, azıcık çömel peki güze doğru istanbul’da bir kuş öter yazları kuş ne, yaz niye, istanbul nere a deli burası önce türkiye, sonra pompei’nin son günleri -II- pıyrım pıyrım bir deniz hırpani bir gökyüzü nereden bulup döşerler salıncakta bebeler çünkü’lerin, ya da’ların savsağında hani’celer, belki’celer, ama’calar gözleri güme gidiyor ilk, gitsin mi sen oğlusun sonra bir bacağı yitiyor, ellerini alakoyuyorlar dişleri hiç mi hiç, dişleri de olsa mıydı ciğerine takıyor bir sabanı, üç evlek öteye çekeliyor bir yayan yulaf sepeliyor yarısı kendi barsağı köpürmüş tezeklere dalağı dökülüyor, kelliği bir kentiçi kavşağında buluyoruz son ne yüreği ne şahdamarı ne kirpiği onu sap, sen oğlusun -III- et kılçık yoğrumları bu ya daha da inceltemezsin zarganaları su dinik a...

Ne Böyle Sevdalar Gördüm [İlhan BERK]


"NE BÖYLE SEVDALAR GÖRDÜM

NE BÖYLE AYRILIKLAR"


Ne zaman seni düşünsem

Bir ceylan su içmeye iner

Çayırları büyürken görürüm.


Her akşam seninle

Yeşil bir zeytin tanesi

Bir parça mavi deniz

Alır beni.


Seni düşündükçe

Gül dikiyorum elimin değdiği yere

Atlara su veriyorum

Daha bir seviyorum dağları.

Köroğlu

Şiirin Tahlîli

İlhan Berk'in "Ne Böyle Sevdalar Gördüm" adlı şiiri, şairin sade ama derin bir dille, aşk ve ayrılığın yarattığı duyguları aktardığı lirik bir eserdir. Şiir, hem aşkın insana kattığı güzellikleri hem de ayrılığın bıraktığı hüzünlü izleri doğa imgeleri üzerinden işler. İlhan Berk’in İkinci Yeni şairi olarak bilinse de bu şiir, onun daha yalın ve duygusal bir anlatım kullandığı örneklerden biridir.


1. Şiirin Yapısı

  • Şiir iki bölümden oluşur: İlk dizelerde bir tezat (sevdalar ve ayrılıklar arasındaki kıyaslama) vardır, sonraki dizelerde ise bu duygular imgelerle betimlenir.
  • Kısa ve yoğun dizeler: Şair, az kelimeyle yoğun anlamlar oluşturur. Bu, hem duygusal yoğunluğu artırır hem de okuyucunun hayal gücünü harekete geçirir.

2. Temalar

a) Aşkın Gücü

Şairin aşkı, doğayı ve insanı güzelleştiren bir duygu olarak ele aldığı görülür:

"Her akşam seninle / Yeşil bir zeytin tanesi / Bir parça mavi deniz / Alır beni."

 Aşk, sıradan şeylere bile anlam ve güzellik katar. Bir zeytin tanesi ya da deniz parçası, sevgiliyi düşündüğünde şair için büyük bir mutluluk kaynağına dönüşür.

b) Ayrılık ve Özlem

"Ne böyle sevdalar gördüm / Ne böyle ayrılıklar"

 Bu dizelerde, ayrılık ve sevda, şairin hayatında daha önce yaşamadığı kadar yoğun, benzersiz duygular olarak anlatılır. Ayrılık, aşkın bir parçası olarak, sevdayı daha anlamlı hale getiren bir unsur olarak sunulur.

c) Doğayla Özdeşleşme

Şair, duygularını anlatmak için doğadan imgeler kullanır:

"Bir ceylan su içmeye iner / Çayırları büyürken görürüm."

 Aşk ve sevgili düşüncesi, şairi doğanın ritmiyle birleştirir. Aşk, şairin gözünde ceylanların zarafeti, çayırların huzuru ve doğanın sürekli yenilenmesi gibi görülür.


3. İmgeler ve Anlamları

  • Ceylan: Zarafeti ve kırılganlığı temsil eder. Sevgilinin güzelliği ve şairin ona olan hayranlığı bu imgeyle ifade edilir.
  • Zeytin tanesi: Yaşamın devamlılığı ve doğallığını temsil eder. Aynı zamanda Akdeniz kültürüne bir göndermedir ve sevgilinin varlığıyla şairin hayatındaki sadelik ve huzuru ima eder.
  • Mavi deniz: Sonsuzluk ve özgürlüğü çağrıştırır. Şairin sevgiliyi düşünürken hissettiği duyguların derinliğiyle paralellik kurar.
  • Gül dikmek: Aşkın yaratıcı ve üretken yönünü ifade eder. Şair, sevgiliyi düşündükçe güzellikler yaratır; sevgili, onun için bir ilham kaynağıdır.
  • Atlara su vermek: Şairin doğaya yakınlaşmasını ve onunla uyum içinde olmasını anlatır. Aşk, onu daha sevecen ve duyarlı bir insan yapar.

4. Köroğlu Referansı

Şiirin son dizesi, "Köroğlu" imzasıyla biter. Bu imza, şiirin anlam katmanlarına farklı bir boyut katar:

  • Halk edebiyatına gönderme: Köroğlu, halk edebiyatında bir kahraman ve âşık olarak bilinir. Şair burada, aşkı ve kahramanlığı birleştirerek sevdanın hem güçlü hem de dirençli bir duygu olduğunu vurgular.
  • Sevda ve mücadele: Köroğlu, haksızlıklarla mücadele eden bir figürdür. Şair, sevdayı bir mücadele ve direnç biçimi olarak görmüş olabilir.

5. Şiirin Duygusal Yoğunluğu

İlhan Berk’in şiirindeki en çarpıcı yön, az kelimeyle derin bir duygu dünyası yaratmasıdır. Doğa ve insan sevgisi iç içe geçmiştir. Şair, sevgiliyi düşündükçe hayata daha fazla bağlanır, doğayı daha fazla sever. Ayrılık bile bu sevginin bir parçası olarak anlam kazanır.


6. Sonuç

"Ne Böyle Sevdalar Gördüm", İlhan Berk’in aşkı doğa imgeleri üzerinden ele aldığı, lirik ve duygusal bir şiirdir. Şair, aşkın insanı nasıl dönüştürdüğünü ve güzelleştirdiğini sade ama etkileyici bir dille anlatır. Doğayla kurduğu bağlantılar, aşkın bireysel bir duygu olmaktan çıkıp evrensel bir boyuta taşındığını gösterir. Şiirin halk edebiyatına yapılan "Köroğlu" göndermesi, bu aşkı hem güçlü hem de zamansız bir deneyim olarak sunar.

Yorumlar