Türkiye'nin Adresi [Metin Eloğlu]

-I- tavsayan bir rüzgârdaki hadilik sudaki buğulanıma direniş gece indi miydi ot güne upuzuyor geceye daha yıl var peki ne bu hırsız merdiveni bir de oturasılık tutturdun tam giderayak —inim inim gözleri— yahu silme ısırgan buralar, azıcık çömel peki güze doğru istanbul’da bir kuş öter yazları kuş ne, yaz niye, istanbul nere a deli burası önce türkiye, sonra pompei’nin son günleri -II- pıyrım pıyrım bir deniz hırpani bir gökyüzü nereden bulup döşerler salıncakta bebeler çünkü’lerin, ya da’ların savsağında hani’celer, belki’celer, ama’calar gözleri güme gidiyor ilk, gitsin mi sen oğlusun sonra bir bacağı yitiyor, ellerini alakoyuyorlar dişleri hiç mi hiç, dişleri de olsa mıydı ciğerine takıyor bir sabanı, üç evlek öteye çekeliyor bir yayan yulaf sepeliyor yarısı kendi barsağı köpürmüş tezeklere dalağı dökülüyor, kelliği bir kentiçi kavşağında buluyoruz son ne yüreği ne şahdamarı ne kirpiği onu sap, sen oğlusun -III- et kılçık yoğrumları bu ya daha da inceltemezsin zarganaları su dinik a...

Tel Cambazının Tel Üstündeki Durumunu Anlatır Şiir [Turgut Uyar]


Sizin alınız al inandım

Morunuz mor inandım

Tanrınız büyük âmenna

Şiiriniz adamakıllı şiir

Dumanı da caba

Ama sizin adınız ne

Benim dengemi bozmayınız


Bütün ağaçlarla uyumuşum

Kalabalık ha olmuş ha olmamış

Sokaklarda yitirmiş cebimde bulmuşum

Ama ağaçlar şöyleymiş

Ama sokaklar böyleymiş

Ama sizin adınız ne

Benim dengemi bozmayınız


Aşkım da değişebilir gerçeklerim de

Pırıl pırıl dalgalı bir denize karşı

Yangelmişim dizboyu sulara

Hepinize iyi niyetle gülümsüyorum

Hiçbirinizle döğüşemem

Siz ne derseniz deyiniz

Benim bir gizli bildiğim var

Sizin alınız al inandım

Sizin morunuz mor inandım

Ben tam dünyaya göre

Ben tam kendime göre

Ama sizin adınız ne

Benim dengemi bozmayınız

Şiirin Tahlîli

Bu şiir, modern insanın dünyayla kurduğu ilişkiye dair ironik bir sorgulama, uyum ve bireysellik arasındaki dengeyi işleyen özgün bir eser. Şair, bireyin dünyadaki yerini, çevresine uyum sağlama çabasıyla kendi özüne sadık kalma ihtiyacı arasında bir denge kurarak anlatıyor. Şimdi şiiri detaylı bir şekilde tahlil edelim:

Şiirin Başlığı Üzerine

Şiirin başlığı, bir metafor olarak bireyin hayattaki dengesizliği, kırılganlığı ve aynı zamanda bu dengesizliğe rağmen ayakta kalma çabasını çağrıştırıyor. Bir tel cambazı, dar ve riskli bir çizgi üzerinde yürürken, sürekli bir denge kurma mücadelesi içindedir. Bu durum, hem insanın varoluşsal kaygılarını hem de dünyayla olan ilişkisini simgeler. Şair, bu başlıkla okura, bireyin kendi içindeki çelişkilerle dünyadaki konumunun hassasiyetine dair bir kapı aralar.


Şiirin Teması ve Ana Fikir

Şiir, bireyin dünyaya uyum sağlamaya çalışırken kendi özünden kopmadan dengesini koruma çabasını anlatır. Çevredeki uyumsuzluklar, insanın bireysel gerçeklikleri ve toplumsal dayatmalar arasında bir gerilim oluşturur. Ana fikir, bireyin bu dengeyi bozmadan hayatta kalmaya ve kendi kimliğini korumaya yönelik mücadelesidir.


Şiirin Yapısı ve Üslubu

  • Serbest Şiir: Şiir, serbest yapısıyla bireyin özgürlük arayışını ve yaşamın belirsizliklerini yansıtır.
  • Tekrarlar: "Sizin alınız al inandım, morunuz mor inandım" gibi tekrarlar, çevreye bir uyum sinyali verirken, aynı zamanda bu uyumun yüzeysel ve ironik olduğunu gösterir.
  • İronik Dil: Şairin kullandığı dil, hem bireyin dünyayla uyum sağlama çabasını hem de bu çabanın aslında yapaylığını gözler önüne serer.

Tel Cambazı Metaforu ve Şiirin Katmanları

  1. Denge Mücadelesi: Tel cambazı, dar bir çizgide yürümeye çalışan bireyi simgeler. Hayatta kalmak ve dengeyi sağlamak için çevredeki unsurlarla bir şekilde uyum sağlamak zorundadır. Ancak bu uyum, bireyin özünden vazgeçmesi anlamına gelmez.
  2. Kimlik Sorunsalı: Şair, çevresine uyum sağlamış gibi görünse de, "Ama sizin adınız ne?" sorusuyla bir kimlik sorgusu yapar. Birey, çevresindekilerle arasındaki yabancılaşmayı hissetmekte ve bu sorguyla onları tanımlamaya çalışmaktadır.
  3. Değişkenlik ve Sabitlik: "Aşkım da değişebilir gerçeklerim de" dizeleri, bireyin hayatla esnek bir ilişki kurduğunu gösterir. Ancak bu değişkenliğin arkasında bir sabitlik vardır: bireyin kendi "gizli bilgisi."

Uyum ve Mesafeli Durma

Şair, dünyayla bir uyum sağlamış gibi görünür, ancak bu uyum yüzeyseldir.

  • "Sizin alınız al inandım / Morunuz mor inandım" diyerek çevredeki gerçeklikleri kabul eder gibi görünürken, "Benim dengemi bozmayınız" diyerek kendi özünü koruma çabasını dile getirir.
  • Bu uyum, bir hayatta kalma stratejisidir; şair, çevrenin taleplerine cevap verir, ancak derinlerde bireysel dengesini korumaya çalışır.

"Benim bir gizli bildiğim var"

Bu dize, bireyin çevresinden bağımsız, öznel bir gerçekliği olduğunu ifade eder. Bu bilgi, şairin kendi varoluşsal sırrıdır. Toplumsal gerçekliklerle yüzleşirken, bu "gizli bilgi," bireyin kimliğini ve dengesini korumasını sağlar.


Sonuç

Turgut Uyar'ın "Tel Cambazının Tel Üstündeki Durumunu Anlatır Şiir" adlı eseri, bireyin toplumsal gerçeklikler ve kendi kimliği arasında kurduğu hassas dengeyi işler. Şiir, bir tel cambazının dengede durma çabası gibi, bireyin varoluşsal mücadelesini simgeler. Şair, çevrenin gerçekliklerini kabul eder gibi görünse de, özündeki bağımsızlığını koruma kararlılığını vurgular. Şiirin ironik dili ve tekrarlarla oluşturduğu ritim, bireyin yaşamda süregelen bu denge çabasını etkili bir şekilde yansıtır.

Yorumlar